maandag 6 december 2010

Zuurkool - een lekkere en heilzame groente

Het woord zuurkool roept al snel beelden op van borden met dampende stamppot, van duitse braadworsten en van koude hollandse winters. De geschiedenis van zuurkool begint echter een lange tijd geleden in een land ver weg.

Een stukje geschiedenis:
Het fermenteren van fijngehakte kool in rijstwijn heeft zijn oorsprong in China tijdens de Ming Dynastie. Het was een snelle en makkelijke methode om, zonder koelkast, kool voor langere tijd te bewaren. De mongolen onder leiding van Gengkis Khan brachten zuurkool naar het westen.

Rond de 16 eeuw begonnen de duitsers met het fermenteren van fijngesneden kool, bestrooid met zout. Tijdens de ontdekkingsreizen in de 17e eeuw namen de nederlanders grote hoeveelheden zuurkool mee aan boord van hun schepen. Het hoge gehalte aan vitamine C en de lange houdbaarheidsduur maakten het een ideaal product om scheurbuik tegen te gaan. Scheurbuik was een ziekte die talloze doden onder zeelui veroorzaakte. Kapitein James Cook bestelde op advies van een arts, Johannes Kramer, duizenden kilo’s zuurkool om zijn schepen te bevoorraden, waarmee hij door de South Pacific reisde. Tijdens de grote migratie naar de nieuwe wereld introduceerden de duitsers zuurkool in Amerika. Hier bleven de goede eigenschappen van zuurkool niet lang onopgemerkt door de amerikanen. Tijdens de burgeroorlog namen enkele verlichte artsen zuurkool op in het dieet van krijgsgevangen. Bijgevolg werd de dood door pokken teruggebracht van 90 procent naar slechts 5 procent. In Amerika gebruikt men tot vandaag de dag de duitse benaming sauerkraut.
In Nederland komt het merendeel van zuurkool sinds het einde van de 18e eeuw uit het koolgebied bij uitstek, de omgeving van Broek op Langedijk.

De heilzame werking van zuurkool:
Zuurkool verhoogt de weerstand. Zuurkool bevat fytochemicaliën die ontstaan tijdens het fermentatieproces. Dit zijn biologisch actieve stoffen die een gunstige invloed op de gezondheid hebben.
Het eten van zuurkool is een uitstekende manier om de darmflora gezond te houden. Zuurkool is een van de weinige voedingsmiddelen die de bacterie Lactobacillus Plantarum bevatten. Deze bacterie helpt het spijsverteringsstelsel door de groei van ongewenste bacteriën tegen te gaan.

Paul Pitchford, schrijver van “Healing with whole foods” spreekt eveneens zijn waardering uit over zuurkool. Het stimuleert de spijsvertering door de secretie van maagsappen te reguleren. Zuurkool draagt bij aan de vorming van enzymen en vitaminen, versterkt de functie van de pancreas en bevordert het verteren van vet. Het voorkomt grote schommelingen in het zuur-base evenwicht, versterkt de zenuwen en het immuunsysteem en stimuleert de aanmaak van bloed.

Uiteraard wil je nu zelf ondervinden hoe gezond zuurkool is. Zuurkool kun je eten in vele varianten. Bij ons is al jaren het recept van Tiny van Putten favoriet.

Recept ovenschotel zuurkool
Ingrediënten
zuurkool
appel (granny smith)
salami
ui
knoflook
aardappel
melk
boter
geraspte kaas
zout, peper, nootmuskaat



Doe de zuurkool in een ingevette ovenschotel.
Snijd appel, salami, ui en knoflook fijn en verdeel dit over de zuurkool.
Maak puree van aardappel, melk, boter en geraspte kaas. Breng op smaak met zout, peper en nootmuskaat.
Schep de aardappelpuree over de zuurkool en strooi hier wat geraspte kaas over.
Zet de ovenschaal ongeveer 35 minuten in een voorverwarmde oven.
Als je liever geen vlees eet, kun je de salami weglaten of vervangen door fijngesneden stukjes zongedroogde tomaat.